آنا صحیفه یازارلار |
Axar.az گونئل امینلینین "قادین گولرسه...» آدلی یازیسینی تقدیم ائدیر.
آنام، باجیم، قیز، گلین،
ال-آیاغی دوز، گلین.
یئددی اوغول ایسترهم،
بیرجه دنه قیز، گلین.
ان خوش گونونده بونو اؤولادینا آرزولایان جمعیتده قیز، قادین کیمی دوغولماق، یئتیشمک نه قدر درین، منتال، اخلاقی کومپلکسلردن خبر وئریر. «کیتابی-دده-قورقود»دا اوغلو اولانی آغ چادیرا، قیزی اولانی قیزیلی چادیرا گؤندرهن عنعنهلر نه زامان قادینا قارشی چئوریلدی؟ اره گئدجیی اوغلانا دؤیوشمدن راضیلیق وئرمهیهن قیزلار نه زامان زوراکیلیغین قوربانی اولماغا باشلادی؟ داستانلاریمیزدا ایگیدلرله یاناشی آددیملایان، اؤز یولداشلارینین سلاحداشی کیمی ده قلهمه وئریلهن قادینلارا نه زامان جمعیت اوزونو دؤندردی، اونا قارشی آمانسیزلاشدی؟ قادینلار نه زامان جمعیتده ایکینجی جینس، ایکینجی سورت ساییلماغا باشلادی؟ سئلئکتیو آبورتلار دبه دوشدو؟ قیزی اولانلارین قارا چادیری نه واخت سونسوز اولماقلا دامغالانماغا باشلادی؟ چتین سواللاردیر.
آتامین اوچونجو قیزی اولاندا ننهم بوینونو قوجاقلاییب، «اوغلوم سونسوز، سویسوز قالدی» دئیه کؤورلمیشدی. قیزلاری سویاد کیمی نسیل گئنئکودونو داشیماغا لاییق بیلمیرلر. بونا گؤره ده سویادی، نسلی یالنیز اوغلان داوام ائتدیره بیلر دئین عنعنه یوز ایللردیر دییشمیر. بونا گؤره ده عائله قوران جوتلویه بیرجه قیز اؤولادی آرزولانیر. سوی-کؤکون، نسلین داوامچیسی، واریثی اوغلان اوشاقلاری ساییلیر. دفعهلرله ایکی، اوچ قیزی اولان آنالارا «الله شیرین پایینی وئرسین» دئیه آغبیرچکلردن آلقیش ائشیتمیشهم. سانکی بو ایکی قیز اوشاغی سئویملی پای دئییل، یالنیز اوغلان اوشاقلارینی سئویملی اؤولاد کیمی قبول ائتمک اولار. بعضی آنالارین دا اورکله «آمین!» دئدیینین شاهیدی اولموشام. چوخ آز آنا «قیزلار ائله منیم شیرین پاییمدیر» دئیه آغبیرچهیه قارشی چیخیبلار. بو دیالوقلاردان و دیگر موشاهیدهلریمدن بئله قناعته گلیرم کی، «قادینین ان بؤیوک دوشمنی ائله قادینین اؤزودور». کریمینال سایتلاریندا تئز-تئز عائله داخلی موناقیشهلرین شاهیدی اولوروق. حیات یولداشلارینی قتله یئتیرهن، زور تطبیق ائدنلرین موتیولری اولدوقجا «بسیت»، ائلجه ده چوخ قورخولودور. «چای ایستدیم، وئرمهدی، اؤلدوردوم.»، «ائوه گلدیم، یئمک حاضر دئییلدی، بوغدوم»، «اوشاغی درس اوخوماماغینا گؤره دانلاییردی، او کیمدیر کی، اوشاغی دانلاییر، بیچاقلادیم» –دئییب زوراکیلیقلارینا حاق قازاندیریرلار. بو اوغلانلاری یئتیشدیرهن آنالار محض «شیرین پای وئرهن» آغبیرچکلردیر. اوغلانین دوغولوشونو بایرام ائدن، ۷ قازان قوربان کسن، سنت تویونو ائل شنلیینه چئویرهن آنالار. اوغلونون ووروب ییخماغییلا، ادبسیز سؤیوشلریله فخر ائدن، «اونا هر شئی اولار» دئویزینی الینده بایراق ائدن آنالارین اوغوللاری سوندا بیر قادینین حیاتینی الیندن آلماغا دا اؤزونو حاقلی و ادعالی ساییر. چونکی اوشاقلیقدان بو «دیر»لرله بؤیویوب: «اونا هر شئی اولار». بئله کیشیلر قادینلارلا سانکی ائولهنمیرلر، اشیا کیمی صاحبلنیرلر. بونا گؤره ده هانسیسا سببدن قادینین اونا خوش اولمایان حرکتینی گؤرهن کیمی حیاتینی الیندن آلماق حقوقونو اؤزلرینده گؤرورلر. ایستاتیستیکا گؤستریر کی، بوشانان قادینلار سونرادان اؤز حیات یولداشلاری طرفیندن قتله یئتیریلیر. «مئ توو» حرکاتی دونیادا دا بو پروبلئمین نئجه چوخ شاخهلی و درین اولدوغونو گؤستردی. قادینلار دونیانین هر یئرینده بو و یا دیگر شکیلده زوراکیلیغین قوربانی اولور. قادینا محببتی، سئوگینی، حؤرمتی نئجه قایتارماق اولار؟ ایلک نؤوبهده قادینلارین تحصیلی مسئلهسی هله ده گوندهمدهدیر. تحصیللی قادین دا زوراکیلیغین قوربانی اولا بیلر. لاکین او آرتیق بو حاقدا سوسمایاجاق، بونو آچیق شکیلده بیلدیرهجک و موباریزه آپاراجاق. آذربایجانین هله ده اوجقار کندلرینده مکتبه گئتمهیهن قیز اوشاقلاری وار. اونلارین یاشینین ۱۶ اولماسینی گؤزلییر والیدینلر. قیزلارین گنج یاشدا زورلا ائولندیریلمهسینه مانع اولان قانونلار سرتلشدیریلمهلیدیر. بو، نینکی والیدینلره، ائلجه ده قارشی طرفه عاییددیر. قادینلارین تحصیلی، جمعیته اینتقراسییاسینا دایر سوسیال چارخلار چکیلمهلی، زوراکیلیقلا اوزلشهنده بونون جمعیتده پیس قارشیلانماغیندان قورخمایاراق بؤلوشمیی، پایلاشماغی باجارمالی و موباریزه آپارمالیدیر. عائله پسیخولوقلاری پئشهسینین اینکیشافینا یؤنهلیک پلانلار ترتیب اولونمالیدیر. چونکی عائله داخیلی زوراکیلیق ان آغیر و یایغین پروبلئملردن بیریدیر. عائله-معیشت زوراکیلیغی اولان جوتلوکلر عائله پسیخولوقلاری ایله سیخ-سیخ گؤروشمهلیدیر. «معلوماتلییام، دئمهلی گوجلویهم» دئویزینی رهبر توتاراق فیکریمی تاماملاماق ایستییرم کی، ساوادلی قادینین زوراکیلیق قوربانی اولماق شانسی آزدیر. بئله اولسا بئله، بو و یا دیگر شکیلده اونا قارشی موباریزه آپارماغا اؤزونده گوج تاپاجاق. ساوادلی و دونیاگؤروشلو قادینا هئچ واخت قادینینا زور تطبیق ائتمیی «ایگیدلیک» سایان کیشیلر بؤیوتمهیهجک.
تاریخ
2024.03.30 / 12:20
|
مولف
Axar.az
|