مای آيی‌نين ۸-جی گونو، بيرينجی ديلسيزلر و ساغيرلار مكتبينين قوروجوسو؛ هابئله بيرينجی اوشاق باغچاسينی آچان و او ندنله "جبار باغچه‌بان" آدلانان، ميرزا جبار عسگرزاده‌نين دوغوم گونودور.

جبار باغچه‌بان ١٢٦٤-جو گونش ايلين‌ ده آذربایجانین ايروان شهرینده آنادان اولموش. اونون ژورناليست‌لیک ساحه‌سینده چاليشمالاری "قفقاز" تؤركجه قازئتله‌رينين مخبيرليیی و "ملا نصرالدين" درگی‌سينين عضولویوندن باشلانيبدیر. سونرا ایسه اِرمني-مسلمان ساواشين دا توپلومسال مباريزه‌يه قاتيلماسيندان دولايی؛ دوستاق دا اولودوغو سوره "ملا نهيب" و "ملا باشی" درگی لرينی يايير. "داشناک" لارلا مباريزه ائتمك ده "مدافعه مظلومان" جمعيتی‌نی قوروب، "لك لك" آدلی درگیسی ايله آذربايجان اجتماعی-سياسی و ادبی دوشونجه‌سينين باشلانیشینا يارديمجی اولوب. قادينلارين آزادليق حركتلرينين گليشمه‌سی يؤنون ده بؤيوك آدديملار آتيبدير.

فارس ملتچی‌سی اولان فرهنگ رئیسی دکتر محسنی‌نین، اونون قاباغینا چوخلو داش آتماسينا باخماياراق، تبريز ده ايلك اوشاق باغچاسينی آچير. سونرا بو فكری شيرازا آپارير. سونرا ایسه ايلك "ديل سيزلر و ساغيرلار" مدرسه‌سی تبريزده و تِهران دا قورور.

١٣١٤-جو گونش ايلين ده "ديل سيز و ساغيرلارين" ائشيده بیلمه‌سی اوچون "سوموك قولاقليق" جهازينی دوزلدير.

١٣٢٤-جی گونش ایلین ده "زبان" آدلی درگی‌سينی يايیملاماغا باشلایير. بو درگی ده اؤلكه نين آزادليق، توپلومسال سیاست‌لرينی آچيقلاماغا چاليشير. ١٣٣٠-جي گونش ايلين ده ديلسيز و ساغيرلار اوجاغينی قورور، اونلارين تحصیلی ايله باغلی معليم تربيت ائدير.

باغچه‌بان اؤز اثرلرينی توركجه و فارسجا يازيبدير. "عاجز"، "باغچابان"، "محكمه پيشییی"، "موختاسيز"، لِيليين يووا ديبيسی"، " ملا هارای"، "آناش قورباغا"، "حاجی ليلك" و ... اونون یاییملانان يازيلاريندان و شِعرلرين‌دنديرلر.

اونون تئاتر، شعر، اوشاق ناغيلی و حيكايه‌لر قونوسون دا ٩ جلد فارسجا اثري ياييليب. ١٣ كتاب دا ديلسيزلر و ساغيرلارین يازيب اوخوماسی و تعليم تربيه‌سی قونوسوندا ياييلیب. اونلاردان بير نئچه‌سینی بوردا گتیرمیشیک: "آدم اصيل"، "اصرار تعليم و تربيت"، "الفباي آسان"، " الفباي باغچه‌بان"، "روش آموزش كر و لال‌ها"، "من هم در دنيا آرزو دارم" و ...

١٣٤٥-جي ايل ده تِهران دا ياشاركن دونياسينی دييشير، مزاري ايسه رِی‌ شهرينده ابن‌بويه مزارليغيندا یئرله‌شیبدیر.