من کنانی تانییاندا آیاغینین بیرینی ایتیرمیشدی. سول آیاغینی قاراباغدا قویموشدو. ۱۹۹۵-جی ایللرین اومودسوز، اوزگون، یورغون گونلری ایدی. طلبه یولداشلاریم منیم تویوما ییغیشمیشدی. آذربایجان هیمنینین سدالارینا آلاکؤنول آیاغا قالخیب، دوداغیمیزین آلتیندان میزیلدانیردیق. ایچریدن دیکه‌له بیلمیردیک، یان-یؤره‌میز بیتکین کیمی گؤرونه‌ن آداملارلا دولویودو.

هیمنیمیزه بئله غضبیمیز واردی؛ اؤزوموزو ایناندیریردیق کی، بو هیمنین موسیقی‌سینده عطالت وار، پسسیمیزیم یارادیر، بیزی ساواشا گؤتوره بیلمیر، بیزه آجیزلیک گتیریر. اویدورموشدوق بوتون بونلاری، مغلوبیتیمیزین ایضاحینی وئره بیلمیردیک بیر-بیریمیزه. هیمنله ساواشیردیق، بایراغیمیزین رنگلرییه ساواشیردیق، اما ساواشین اؤزونو ساواشا بیلمیردیک.

او دؤورون تویلاری دا قریبی‌دی، قوللارین اویناییردی، روحون آغلاییردی. قوللار دئیه‌ن‌ده کی، اونلار دا اوینامیردی، او قدر شهید دفنین‌ده آنالارین یوغلادیغینی، قول آچیب اوینادیغینی گؤرموشدوک کی، قوللاریمیز شوخ اویون هاوالاریندان اوتانیردی ائله بیل. اوینامیردیق، اویون چیخاریردیق سانکی.

من ائله کنانی گؤره‌نده تک آیاق اوسته گؤرموشم، تک آیاق، اما دیمدیک. تویون اورتاسیندا الینه میکرافونو آلیب، عسگر پالتارین‌دا اوخویاندا بوتون تویخانانی آیاغا قالدیرمیشدی، هامی او «میرزاحسین» سگاهینی بیتیره‌نه قدر آیاقدا دورموشدو. هامی ائله تک آیاق اوسته دورموشدو سانکی.

آذربایجان هیمنینه کؤنولسوز دوران اینسانلار کنانین تک آیاغینا دیمدیک دورموشدولار. هم ده اولمایان آیاغینا، قاراباغدا قویوب گلدیی آیاغینا. هه، ائله سول آیاغنا. باش بارماغی خاللی سول آیاغینا...

***

بو تانیش‌لیقدان اوچ ایل سونرا کنانا یازدیغیم شعیر مطبوعاتدا درج اولونموشدو.

شعیر بئله ایدی:

...ایندی آیاقلارین گؤی اوزونده تانری یئریشی یئریر،

یاورو قوردون بوینونا دولانان بایراق قوللارینی ایستر..

هر گئجه، هر گئجه

بیر اولدوز خیشیلتیسی آلتین‌دا

دارتیلار، دارتینار خاللی آیاغین باش بارماغی.

نئجه‌دیر گؤره‌ن تانری گزدیرمه‌یه، بنده آیاغی

... گزر گزمدیی یئرده،

بیر یهرسیز آت کیمی مینر بنده آیاغینی

آیاغین دیمدیی یئرده.

... بیر اوجا گون ساخلا یا رب!

آیاقلاریم اؤلدویوم گونه گل‌سین،

بیر خیشما تورپاق سورت آیاقلارینا،

آیاقلاریم دینجل‌سین!

بو شعیردن سونرا اوزون مدت اونون گؤزونه گؤرونمک ایسته‌میردیم. گؤرونموردوم ده. بیر گون دردلشمک ایسته‌دی و من اونونلا گؤروشنده گؤزومو اونون گؤزلریندن قاچیریردیم. قفیل سواللا منی هم پریشان ائتدی، هم ده اویاتدی: «سن هاردان بیلیردین کی، منیم کسیله‌ن سول آیاغیمین باش بارماغی خاللییدی؟

بعضی سواللارین جوابی اولماز. بو سوالین جوابی منده یوخدو، بو فهمدی، اینتوسییادی، دویغودو، تانرینین ایسته‌یه‌نده گؤره بیلمدیکلریمیزی بیزه گؤسترمک ایستییدی...

***

وطن محاربه‌سی باشلایان‌دا ساواشا گیره‌ن عسگرلریمیزین روحونون، اوریینین یانیندا چاپاراق ایشغال آلتیندا اولان تورپاقلارا یویورن، دارتینان بیر جوت آیاقلاری دا حس ائدیردیم. خیال کیمی گونلر ایدی.

آذربایان خالقی گلمیش-کئچمیش بوتون آذربایجانلیلارین روحو ایله دوشمه‌نین اوستونه یئرییردی. بابکین کسیک قوللاری قالدیریردی سانکی آزاد ائدیله‌ن تورپاقلاردا ظفر بایراقلارینی...

حتی بو آز ایدی، دوغولاجاق بوتون آذربایجانلیلارین دا روحونو ساواشا سورموشو. همین گونلرین روحو دا باشقایدی.

من یئنه ده کنانین خاللی سول آیاغینی دوشونوردوم. او سول آیاق آغدام‌دا باسدیریلمیشدی، منه ائله گلیردی کی، هامیدان قاباقدا محض او تک آیاق ایمره‌نیردی دوشمنین اوستونه، یالینایاق گئدیردی، تورپاغیمیزدا اکیلن مینالارین اوزرینه ایلک دفعه او باسیردی؛ دوشمن جسدلرینین اوستوندن ایلک او کئچیردی؛ خودافرین‌ده ایلک سویا گیره‌ن همین سول آیاق ایدی، شوشا قایالارینا قالخان، جیدیر دوزون‌ده دینجینی آلان دا...

قاضی کنانین باش بارماغی خاللی، سول آیاغی...