اداتلارین معنا جهتدن آشاغیداکی نوعلری واردیر:

الف- شدتلندیرن اداتلار: بو اداتلار سؤزون معناسی و یا جمله نین فکرینی شدتلندیریر. بونلارین چوخ ایشلننلری بونلاردیر: آخی- حتی- ها- لاپ- کی- آرتیق- بئله-دا- ده-جا- جه- گیلن- نه... مثل: دی گل آخی، حتی اؤزوده دیللندی، دانیش بیرجه منه،...

ب- دقیقلشدیرمه، محدودلاشدیرما اداتلاری: بو اداتلار سؤزو و یا فیکرین معناسینی محدودلاشدیریر ویا دقیقلشدیریر. بو اداتلارین ان چوخ ایشلننلری بونلاردیر. یالنیز-آنجاق- فقط-تکجه- محض..

ج- سوال اداتلاری: بو اداتلار جمله نین سوالینی گوجلندیریر، بو اداتلارین چوخ ایشلننلری بونلاردیر: بس- مگر- یعنی- آخی... بس اونو گؤرمدین؟ مگر اؤزون بیلمیرسن؟ گئتمیرسن می؟...

د- امر اداتلاری: بو اداتلار جمله لرده مصلحت، تاکید و امری آرتیریر. بو اداتلار دیلیمیزده چوخدور. مثلا: باخ- گل- گلسنه- قوی- گؤر- سانا- سنه.. باخ گؤر اونا نه ائدرم، گلین بیرلیکده گئدک، قویون ایشیمیزی ؤرک، یادیندان چیخماسین ها، دینج اوتورسانا...

ه- تصدیق و انکار اداتلاری: بو اداتلار جمله دکی فکرین تصدیقی و یا انکارینی گوجلندیریر. تصدیق بیلدیرن اداتلارا مثال: بلی- ها- بلی ده.. اینکار بیلدیرن اداتلار: یوخ- خیر- هئچ- هئچ ده- اسلا... آها یاخشی اولدو دئدین، یوخ بو ایش دوزلن دئییل، خیر اسلا اولماز..

و- آرزو- شرط بیلدیرن اداتلار. بو اداتلارین چوخ ایشلننلری بونلاردیر: کاش- کاش کی- باری- نه اولار.. بیرجه بو ایش باش توتایدی.. باری بیر تشکر ائله- نه اولار کی سنده اؤز آرزونا چاتاسان..