سوسیال شبکه‌لرده تاریخه دایر آنالیزلری و تدقیقاتلاری ایله مشهورلاشان تاریخچی اولئق پترنکونون یوتوب کانالی بیر نئچه آی اول نامعلوم سببلردن بلوکلانیب.

Axar.az خبر وئریر کی، اوزون مدت‌دن سونرا تدقیقات‌چی یئنی یوتوب کانالینی آچیب. پترنکو یئنی کانالیندا ایلک ویدئوسونو آذربایجان و اؤلکه‌میزین شهرلرینه دایر خاطیرلاتمالار اولان قدیم خریته و کیتابلارا حصر ائدیب.

او، الین‌ده‌کی ماتئریال اساسین‌دا آذربایجان خالقینین تاریخینین ان آزی مین ایلده‌ن چوخ اولدوغونو بیلدیریب.

«بیزیم الیمیزده آذربایجان خالقینین چوخ عصرلیک تاریخینه دایر فاکتلار وار. ۱۸۶۴-جو ایلده لوندون‌دا «کرال جوغرافییا جمعیتینین اثرلری» آدلی کیتاب چاپ اولونور. آذربایجان کیمی تانینان اؤلکه روسییا و ایران آراسین‌دا بؤلونوب. آذربایجان اراضی‌سی تخمیناً ۸۰ مین کوادرات میل: ۵۰ مین کوادرات میل روسییا (ایندیکی آذربایجان و ائرمنیستان اراضیلری)، ۳۰ مین کوادرات میل (یالنیز جنوبی آذربایجان خان‌لیقلارینین اراضی‌سی نظرده توتولور – رئد.) ایسه ایران اراضی‌سین‌ده گؤستریلیب»، - تقدیقات‌چی بیلدیریب.
قئید: ۱۸۱۳-۱۸۲۸-جی ایللرده آذربایجان دؤولتینین اراضی‌سی ۴۱۰ مین کو/کم اولوب. "تورکمنچای" موقاویله‌سی ایله آذربایجانین آرازین گونئیین‌ده‌کی ۲۸۰ مین کو/کم اراضی‌سی ایرانا، ۱۳۰ مین کو/کم. عرضی‌سی ایسه روسییایا قاتیلیب.

آذربایجان شهرلری آراسین‌دا ایروان، ناخچیوان، قاراباغ، گنجه، شیروان، شکی، شاماخی، باکی، قوبا و سالیان گؤستریلیب.

«روس گئنئرال-مایورو، سئناتور، یازی‌چی، کارتوقراف ایستئپان دانیلوویچ بورناشوو ۱۷۸۶-جی ایلده «ایران آذربایجان‌لیلارینین رئگیونلارینین تصویری و اونلارین سیاسی وضعیتی» آدلی کیتاب یازیب. قافقاز دیارینین بو خریته‌سین‌ده ۱۷۹۹-جو ایل سرحدلری گؤستریلیب و ایروان خان‌لیغی آذربایجان قاجار سولاله‌سینین تابئلیین‌ده اولدوغو قئید ائدیلیب»، - پئترئنکو بیلدیریب.

قدیم خریته‌لرده آذربایجان اراضیلری شیروان کیمی قئید ائدیلیب. آذربایجانین بیر حیسه‌سی ایسه میدییا آدلاندیریلیر.
موسکواداکی ائرمه‌نی موزئیین‌ده خزر دنیزینین خریته‌سی ساخلانیلیر. سؤزوگئ‌دن خریته ۱۷۳۰-جو ایلده یارادیلیب. بو خریته‌ده معاصر آذربایجان اراضی‌سین‌ده عینی زامان‌دا میدییانین (صفوی دؤولتی نظرده توتولور) رئگیونلارین‌دان بیری اولان شیروان دؤولتی یئرلشیر.

خزر دنیزینین ۱۷۳۶-جی ایلده بریتانییادا درج اولونان خریته‌سین‌ده شیروان میدییا دؤولتینین بیر حیسه‌سی کیمی قئید اولونور.

خزر دنیزینین فران‌سادا نشر اولونان خریته‌سین‌ده ایسه معاصر آذربایجانین اراضی‌سی شیروان و یا میدییا آدی آلتین‌دا گؤستریلیر. سؤزوگئ‌دن خریته ۱۶۳۰-جو ایلده یارادیلیب. باکی شهری بو خریته‌ده میدییا دؤولتینین اراضی‌سین‌ده یئرلشیر.

آلمان کارتوگرافی یوهان هومون آسییایا سیاهت ائدیب. ۱۷۶۲-جی ایلده کارتوگراف شهرلرین تصویرلری ایله بیرلیک‌ده پلانینی حاضرلاییب. اونون خریطه‌سین‌ده باکی شهری میدییا دؤولتینین، شاماخی شهری ایسه شیروانین ترکیبین‌ده گؤستریلیر.

«IX عصرده ال-یعقوبی کیتاب یازیب. او، عرب سییاهی، تاریخ‌چی و جغرافییاچی‌سی‌دیر، ۹-جو عصرده یاشاییب و ۸۹۷-جی ایلده وفات ائدیب. بو کیتاب‌دان بیز آذربایجانی آییراق و گوگلون ترجومه خیدمتین‌ده ترجومه ائدک. آرتیق ۸۰۰-جو ایللرده آذربایجانین مؤوجود اولدوغو اورتایا چیخاجاق. داها دوغروسو، هله ۹-جو عصرده یالنیز آذربایجان دؤولتی دئییل، آذربایجان خالقی آنلاییشی دا مؤوجود اولوب. بیر داها تکرار ائدیره‌م کی، بوتون بونلار ۸۰۰-جی ایله عاییددیر.

۲-جی آلئکساندر دؤورون‌ده ۱۸۷۱-جی ایلده یازیلمیش داها بیر کیتابا نظر سالاق. سؤزوگئدن کیتاب روسییانین دؤولت کیتابخاناسین‌دا یئرلشیر. کیتاب‌دا دئییلیر: «بوتون آذربایجاندا ان یاخشی حساب اولونان گنجه قالاسی دا روسییا قوشونلارینا قارشی دورا بیلمه‌دی». کیتاب‌دا روسییانین قاجارلار سلاله‌سینه قارشی آپاردیغی محاربه عکس اولونوب. قاجارلار – آذربایجان دیلینده دانیشان، تورک-آذربایجانلیلاردیر»، - پترنکو بیلدیریب.