صادق زیبا کلام عادت دارد با نقدهای ساختاری خود را مطرح کند . و مطابق معمول دنبال موضوعاتی می رود که در طول صد سال اخیر دغدغه روشنفکران چپ و راست بوده است .یکی از همین موضوعات کودتای ۱۲۹۹ رضاخان و دوره حاکمیت سیاسی وی در کسوت یک شاه مستبد است.

ظهور رضاخان در عرصه سیاست عموما اینگونه تفسیر شده است که وی عامل انگلیسی بود و با حمایت آنها بر سر کار آمد و نهایتا توسط این دولت نیز از قدرت به پایین کشیده شد .این نوع نگرش را زیبا کلام کلیشه ای و فاقد صلاحیت علمی می داند و معتقد است که خود وی با دست یافتن بر برخی منابع چارچوب ذهنی خود را نسبت به وی تغییر داد ۱.و انتظار دارد این تحول فکری خصوصا در حوزه دانشگاه صورت گیرد. منابعی که زیبا کلام از آن نام می برد در حقیقت همان کتاب« ایران بر آمدن رضاخان»۲ سیروس غنی است .و خود زیبا کلام نیز به این واقعیت معترف می باشد

در بررسی کتاب آقای سیروس غنی عنصری که بتوان از آن شخصیت مستقل از رضاخان بیرون آورد وجود ندارد .لذا اصرار زیبا کلام نه تنها به لحاظ علمی مردود است بلکه اساسا خود کتاب زیبا کلام با عنوان رضاشاه فاقد صلاحیت های علمی است .این کتاب که تحت تاثیر کتاب سیروس غنی نوشته شده است دارای متنی رمان گونه و از نوع نوشته های ذبیح الله صفا می باشد. و بیشتر مطالب و ادعاهای مطرح شده فاقد سند تاریخی است. زیبا کلام سعی نموده ذهنیت تاریخی خود را حمل بر واقعیت و آرزوها و آمال خود را تاریخ بخواند .در بخشی از نوشته های وی آمده است که رضاخان قزاق های جوان را دور خود جمع می کرد و از فساد سیاستمداران دولت مرکزی گله و شکایت می کرد ۳.چنین ادعای فاقد اعتبار است زیرا اولا رضاخان فاقد سخنوری در جمع بود ثانیا منبع اطلاعاتی زیباکلام برای این سخن وجود ندارد .هدف وی از این ادعا نوعی راه باز کردن و دلیل تراشیدن برای کودتای ۱۲۹۹ است یعنی دلایل اتفاق کودتای ۱۲۹۹ نه ساخته دولت بریتانیا بلکه زائیده ذهنیت و بینش رضاخان برای تغییر ساختار حاکمیت می باشد .روشن است که اسناد وزارت امور خارجه انگلیس و آمریکا به طور قاطع ثابت می کند که این کودتا ساخته و پرداخته دولت بریتانیا بر پایه ملاحظات سیاسی آن دوره بوده است.

زیبا کلام مدعی است که قبلاً نیز رضاخان در صدد کودتا علیه دولت قاجار با کمک آلمانها بوده است اما شکست آلمان در جنگ جهانی اول آن را عقیم ساخت۴.بدیهی است که چنین ادعای تنها از ذهن نویسنده ترشح یافته بی آنکه در واقعیت مستند شده باشد . رضاخان فردی گمنام و ناشناخته بود و انتخاب وی از طرف ژنرال ایرون ساید بنا بر تائید و معرفی یک افسر انگلیسی بوده است .این یک سنت قدیمی در تاریخ ایران است که سعی می شود برای فردی که به شهرت و قدرت رسیده است یک پیش زمینه تاریخی تراشیده شود تا مورد مقبول قرار گیرد . بخش خنده دار ادعای زیبا کلام در این نکته خوابیده است که وی مدعی است در وضعی که ایران از سوی انگلیس و روس مورد اشغال واقع شده و ایلات سر به شورش برداشته بودند رضاخان به دنبال یک « چه باید کرد » می گشت . البته مطالب بسیاری در کتاب زیبا کلام وجود دارد که نه تنها قابل نقد بلکه حتی قابل طرد است و قصد ما این بود که این نقد آغازی برای تنقید و بررسی کتاب توسط دوستان باشد.