در حوزه مجازی تصویری وجود دارد از سه سرباز ایرانی که در حمله ارتش سرخ و متفقین در شهریور 1320 در پای پل جلفا کشته شده اند و در باره آنها نوشته اند که «وقتی متفقین تصمیم به اشغال ایران میگیرند ارتش شوروی به پشت رود ارس که میرسد برای ۴۸ ساعت زمین گیر میشود اما اینور پل، فقط سه نفر بودند که مقاومت میکردند...»

البته رمانی 104 صفحه ای هم در این زمینه وجود دارد با عنوان: تا آخرین فشنگ، نوشته مهدی شیرزادی...

دوستان این تصویر و نوشته آنرا فرستاده و از صحت و سقم آن پرسیده اند...

باید عرض کنم که ایرانی ها در مورد گذشته شان، معمولا اهل اغراق هستند و کمترین ضرر آن، اینست که باعث میگردد حوادث تاریخی بدرستی تحلیل نشود تا عبرت آیندگان گردد. بدون شک این سه سرباز و تمام کسانی که از وطن دفاع کرده و کشته شده اند عزیز و گرامی بوده و خواهند بود اما اینکه نوشته اند آنها 48 ساعت ارتش سرخ را زمین گیر کرده بودند متاسفانه نه ارتش سرخ را می شناسند و نه ارتش ایران را در آن روز...

ارتش ایران فقط یک ساعت و نیم توانست مقاومت کند! آنچنانکه اسناد نشان می دهد قبل از آغاز حمله ارتش سرخ، میزان اطلاعات روسها از اوضاع آذربایجان ایران، چنان گسترده بود که حتی از خود دولت ایران بیشتر بود! براساس این اسناد، آنها حتی تمامی جزئیات، اسامی و آدرسهای تمام ژنرالهای ایرانی را تهیه کرده حتی می دانستند در فلان روستای آذربایجان چه کسی در بین مردم نفوذ دارد!

این اطلاعات توسط جاسوسان روسی جمع آوری و به روسیه فرستاده شده بود که ده ها تن از این جاسوسان در میانِ هزاران مهاجر ایرانی که در خلال سالهای1316الی1317از روسیه اخراج و به ایران فرستاده شده بودند. این جاسوسان، بصورت پنهانی و با هویتهای جعلی در صفوف مهاجر وارد ایران شده بودند(این اسناد را ترجمه کرده ام و بزودی منتشر خواهد شد)

حمله ارتش سرخ در ساعت 2 بعد از نیمه شب 25اوت1941/سوم شهریور1320 آغاز شد و ارتش های 44و47 روسیه از ساعت5تا 7در تمام خطوط جبهه از نخجوان تا سواحل جنوبی دریای خزر هجوم خود را آغاز کردند که ناوگان8دریای خزر و نیروی هوائی ماورای قفقاز تحت شماره132و اسکادران هوایی«اولاخان»وارد عملیات شده و در همان ساعت اولیه، ارتباط نیروهای ایرانی با مرکز قطع شده در مدت یک ساعت و نیم یعنی 5تا 6:30بامداد مقاومت پست های ایرانی درهم شکسته شده بود.

لازم به ذکر است که در بعضی نقاط بصورت پراکنده تا ساعت 13 همان روز(البته نه48ساعت) مقاومت وجود داشته ولی دیگر شیرازه ارتش رضاشاهی از هم گسیخته شده بود.

در این زدوخوردها،از قوای ایرانی 106نفر کشته شده و 320نفر نیز اسیر شدند از روسها نیز 6نفر کشته 18 نفر زخمی و 9 نفر نیز در حین عبور از رود ارس غرق شدند اما تلفات هواپیماهای روسی زیاد بود 10هواپیمای روسی سقوط کردند اما سقوط آنها ارتباطی به جنگ نداشت بلکه بر اثر حماقت، مستی خلبانان و عدم آشنایی با شرایط جوی بوده است.

وقتِ آمدن رضاشاه، ایران دارای 14هزار قزاق اما وقت سقوط رضاشاه127هزار ارتشی بود. اگر چه تشکیل ارتش مدرن از اهداف و آرزوهای مشروطه خواهان بود اما متاسفانه این ارتش127هزارنفری رضاشاه بیشتر برای سرکوب داخلی تربیت شده بودند نه برای مقابله با دشمن بیرونی.

آنها این بیت از شعر فردوسی که در آن زمان بیشتر در خدمت #ایدئولوژی_باستانگرا و آرکائیسم سیستم رضاشاهی در آمده بود کاملا برعکس کردند یعنی بجای:

«همه سر به سر تن به کشتن دهیم/ از آن به که کشور به دشمن دهیم»
ارتش رضاشاه بجای عمل به بیت مزبور فردوسی، بصورت زیر عمل کردند:

همه سر به سر پشت به دشمن دهیم / از آن به که خود را به کشتن دهیم.

گزارش تلگرافچی رضاشاه جالب است ژنرال شاپکين فرمانده روسی پس از ورود به مشهد به استانداری خراسان رفته بود تا به خاطر عدم مقاومت ارتش ایران، تشکر کند! «ما خيلی خوشحاليم که بدون هيچ گونه مقاومتی از طرف قشون شما وارد مشهد شديم...» (خاطرات محمد‌ ارجمند...ص120)

هزاران هکتار زمین ها که از دست عشایر و فئودالها خارج میشده توسط رضاشاه و سران ارتش بلعیده می شدند و سران ارتش کم کم به ملاکین اصلی بدل شده بودند فلذا بشدت منفور مردم بودند بیزاری مردم از ژاندارمها چنان بوده که در کردستان پس از فروپاشی سیستم رضاشاه، ژاندارمها،سلاحهای خود را با لباس مندرس معاوضه میکردند تا در فرار شناخته نشوند...

و در همین زمان هم رضاشاه در تهران در حیاط کاخ سعدآباد، با قسمت پهن شمشیر، سرلشگر احمد نخجوان، سرتیپ علی ریاضی و دیگر ژنرالها را تنبیه میکرد که چرا تسلیم شدند و نجنگیدند...!

درحالیکه قبل از این، #عباس_میرزا تنها با سربازان آذربایجان به مدت سی سال در مقابل ارتش روسیه با چنگ و دندان مقاومت کرده سپس تن به ترکمنچای سپرده بود!