یوخاری

فعللرده بیتیشن شخص عوضلیکلری/ فعللرده شخص آنلایشی/

آنا صحیفه آنا دیلی
12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto

فعللرده بیتیشن شخص عوضلیکلری/ فعللرده شخص آنلایشی/

هر ایش و حرکت معین شخص و شئی طرفیندن اجرا اولونمالیدیر. نئجه کی ایش زامانسیز اولماز، شخص سیز ده ممکن دییلدیر. هر فعل تصریف اولوناندا اونلارین آخریندا معین شکیلچیلر واردیر کی، اونلارین شخصلرین گؤستریر. مثلا: "یازدیم" فعلینده "یاز" فعلین کؤکو، "دی" شهودی کئچمیش زامان شکیلچیسی و "م" بیرینجی شخصین تکینین علامتیدیر و بیلدیریر کی، ایش "منیم" طرفیمدن اجرا اولونموشدور. تصریف زامانی فعللرین آخیرینا قوشولان و مختلف شخصلری بیلدیرن شکیلچیلره بیتیشن شخص عوضلیکلری دئییلیر. بیتیشن شخص عوضلیکلری آشاغیداکیلاردان عبارتدیر.

١. بیرینجی شخص تک:

بیرینجی شخص تکین اساس علامتی "م" دیر کی، فعلین بوتون زامانلاری، نوعلاری و شکیللرینده ایشلنیر.

١- بو علامت فعلین شهودی کئچمیش "یازدیم"، شرطی/یازسام/ و التزام- آرزو شکلینده/گرک یازام/یالنیز "م" حرفی اولار.

٢. فعلین نقلی کئچمیش، ایندیکی زامان، قطعی و غیر قطعی گلجیینده، هابلئله لازیم و واجب فورمالاریندا. همین شکیلچی "آم- ام" شکلینده اولار. مثلا: یازمیشام، یازیرام، یازاجاغام، یازارام، یازاسییام، یازمالییام...

٣- فعلین لازیم/یازاسی/ و واجب/یازمالی/ شکیللری سسلی ایله بیتر، بونا گؤره ده، ایکی سسلینی بیری بیریندن آییرماق اوچون، "آم-ام" شکیلچیسی ایله فعلین آراسیندا بیر "ی" سس سیزی ده علاوه اولار. مثلا: یاز+اسی+ی+ام، یازمالییام، گلمه لی یم...

٤.امرین بیرینجی شخصین تکینده:

الف- اگر فعلین کؤکو سس سیزله بیترسه، دؤرد چشیدلی "ﹾیم- یم- ۇم-ۆم" شکیلچیلری ایشله نیر. مثلا: یازیم، گلیم، سوروم..

ب- اگر فعلین کؤکو سسلی ایله قورتارسا، ایکی سسلینی بیری-بیریندن آییرماق اوچون، کؤکله شکیلچیلر آراسیندا بیر "ی" سس سیزی ده علاوه اولار. مثلا: توخویوم،دئییم...

بیرینجی شخص جمع:

بیرینجی شخص جمع بیتیشن شخص عوضلیکلرینین اساس عنصرو "ق-ک" دیر، کی فعللرین سس قورولوشو سون حرفیله علاقه دار آشاغیداکی شکیللره دوشور:

الف-فعلین شهودی کئچمیش، التزام- آرزو/گرک یازا/ و شرطینده یوخاریداکی شکیلچیلر همان شکیلده ایشله نیر. مثلا: یازدیق، گؤردوک، گرک یازاق، ایشله سک..

ب- فعلین نقلی کئچمیشی، ایندیکی زامانی، قطعیو غیر قطعی گلجک زامانلاریندا "ق- ک" حرفلریندن اول دؤرد چشیدلی "ی- ؽ- ۇ- ۆ" شکیلچیسی علاوه اولار. مثلا: آلمیشیق، گلمیشیک..

ب- فعلین نقلی کئچمیشی، ایندیکی زامانی، قطعی و غیر قطعی گلجک زامانلاریندا "ق-ک" حرفلریندن اول دؤرد چشیدلی"ی- ؽ- ۇ- ۆ" شکیلچیسی ده علاوه اولار. مثلا: آلمیشیق، گلیریک، گله جه ییک، گؤرموشوک..

ج- فعلین لازیم/ یازاسی/ واجب/یازمالی/ شکیلچیلرینده " ﹾیق- ̂یک- ۇق- ۆک" شکیلچیلریله فعلین آراسیندا آییریجی "ی" علاوه اولونور. مثلا: آلاسیییق، آلمالیییق، گؤره سیییک..

د- فعلین عمرینده: اگر فعلین کؤکو سس سیزله بیترسه، "ق- ک" شکیلچیلریندن اول " آ- ه" سسلیلری ده علاوه اولور. مثلا: آلاق، گؤرک..

٢. اگر فعلین کؤکو سسلی ایله بیترسه "آق- ه ک" دن اول بیر "ی" سس سیزی ده علاوه ائدیلیر. مثلا: دئییک، اوخویاق، سؤیله یک....

تاریخ
2017.07.07 / 15:38
مولف
Axar.az
دیگر خبرلر

«آنا دیلی – آذربایجان مکتبی»نه قیدیات باشلادی

خاریج‌ده یاشایان آذربایجان‌لیلار اوچون آنا دیلی لاییحه‌سی

آنا دیلین‌ده فعللرین شکیللری - ویدئو

دیل و آنا دیلی

یازی ـ پوزو یانلیش‌لاری

عرب الیفباسیندا دیلیمیزدکی یازی گرافیکاسیندان!

سویداشلاریمیزین دیل گلنیی- ماراغا لهجه‌سی

بو گون آذربایجان تورکجه‌سینین رسمی دیل اعلان ائدیلدیی گوندور

آذربایجان دیلینین یازی قایدالاری

آنا دییلی - اسملرین قورولوشجا نوعلری/ ویدئو

خبر خطّی
Axar.az'da reklam Bağla
Reklam
Bize yazin Bağla