سایت آذریها به عنوان رکن رکین پان ایرانیسم در داخل ایران هر از چند گاهی به مسئله یا به اصطلاح حقوق قوم تالش در جمهوری آذربایجان می پردازد و سعی دارد از این حربه جهت فشار به دولت این کشور حداکثر بهره را ببرد .

اما تنها آذری ها مشغول در این میدان سیاست بازی نیستند بلکه در پشت این قضایا لابی قوی ارمنی ها در داخل و خارج نیز نقش بازی می کنند .در این میان با راه اندازی رادیو تالش در شوشا توسط عناصر معلوم الحال تالشی مسئله بعد دیگری نیز یافته است .با سفر الکرام همت اوف به ارمنستان و مذاکرات پشت پرده با سران داشناقستون ابعاد و گره کور تحولات سیاسی آذربایجان در دوره مرحوم ابوالفضل ایلچی بیک و نیز دوره مرحوم حیدر علیف روشن تر و بارزتر می شود.

اگر جمعیت تالش ها که تخمینا ۱۱۲ هزار نفر هستند حساب کنیم در کل جمعیت آذربایجان که ۹ میلیون نفر هستند به کمتر از دو در صد هم نمی رسند ۱پس چرا این همه حساسیت بر روی این قوم به وجود آمده است طوری که فخرالدین عباس زاده یکی از آشوبگران که در مسکو زندگی می کند خواهان خودمختاری برای تالش شده است. نقطه اساسی در این واقعیت نهفته است که دولت روسیه از این طیف به عنوان اهرم فشار علیه آذربایجان استفاده می کند اما ارمنی ها سودای دیگری در سر می پرورانند .انها اولا سعی دارند افکار متمرکز بر قره باغ را به سوی کانون دیگری سوق دهند و از طرق دیگر ناآرامی سیاسی و اجتماعی را به دولت و ملت جمهوری آذربایجان تزریق کنند.

اما کانون سومی نیز وجود دارد که باعث هماهنگی ارمنی ها با آذری ها و نوعا با تالشی ها شده است این کانون تضعیف موقعیت تورکان ایران است که خود را در چارچوب خواسته آذربایجان متمرکز نموده اند .لابی ارمنی در داخل ایران و در راس آنها ساطوریان در نقش یک شرق شناس سعی دارد با تحریف تاریخ و گذشته آذربایجان ضربه مهلکی را وارد این فاز سیاسی و اجتماعی کند اساطوریان که خود را فردی ممتاز تصور می کند در گفتگو با رادیو تالش که از قراباغ پخش می شود با اشاره به راه اندازی راه آهن و بزرگراه ارمنستان و ایران چنین پروژه ای را باعث تقویت مستمر این دو ملت ؟؟؟؟ می داند۲ با این حال دلایل دیگری نیز وجود دارد که بر دغدغه ارمنستان افزوده است رشد اقتصادی آذربایجان برای این کشور یک معضل بزرگ شده است کافی است بدانیم که رشد ناخالص ملی آذربایجان در سال ۲۰۱۳، هفتاد و سه میلیارد بود در حالیکه همین رشد در ارمنستان ۱۰ میلیارد دلار بوده است۳.این مورد باعث تحریک و تحرکات ارامنه ساکن در ایران نیز شده است در ۲۰۱۷/۱۲/۲۴ کارن خانلری نماینده ارمنی ها در مجلس شورای اسلامی منطقه آرتساخ بنا به ادعای وی ( یعنی قراباغ) را دارای هویتی مستقل از آذربایجان توصیف نمود و آن را کشوری مستقل با فرهنگی منحصر به فرد دانست۴ . البته در آن زمان خانلری می بایست به خاطر همین سخنان خود از مجلس اخراج می شد اما هیچ حرکتی از ناحیه دولت علیه وی صورت نگرفت .زیرا چنین ادعای از سوی یک فردی که دارای شغل دولتی است نقض آشکار تمامی کنوانسیون های بین المللی است .جالب است که آلن کشیشان نویسنده ارمنی در مقاله ای با عنوان « تالشان جمهوری آذربایجان و آینده آنها » با دفاع از کشور جعلی و مغشوش ارتساغ علنا تالشیان آذربایجان را تشویق و ترغیب به تشکیل کشور مستقل تالش می کند ۵.تمامی این اتفاقات نشان می دهد یک توطئه بزرگ علیه هم جمهوری آذربایجان بلکه برای آذربایجان ایران نیز در حال شکل گیری است ممارست مستمر تالشها و آذری ها در استان اردبیل بی وجهه و دلیل نیست زیرا استان اردبیل به حد کافی استعداد برای چنین یورشی را در خود پرورانده است اما از طرف دیگر وجود بازار مشترک در مرزهای جمهوری ارمنستان و ایران با ظاهری اقتصادی زمینه نفوذ ارامنه به داخل آذربایجان را مستعد خواهد کرد و این نقطه حلقه پیوندی است که سرانجام خطوط ارتباطی تالش‌ها با ارامنه را به زنجیری محکم خواهد بست.

منابع:

۱-پایگاه تالش شناسی ۱۳۹۶/۹/۲۳
۲-دیدبان ارمنستان ، ۱۳۹۲/۲/۱۰
۳-پایگاه تالش شناسی ۱۳۹۶/۹/۲۳
۴-موسسه ترجمه و تحقیق هور ۱۳۷۹/۱۱/۹
۵- موسسه ترجمه و تحقیق هور ۱۳۷۹/۱۱/۹