مصاحبه با روزنامه صبح امروز

از امرسن می پرسند تاریخ چیست؟ در پاسخ می گوید چه چیز تاریخ نیست؟! در یک جمله شاید بتوان گفت که تاریخ چگونگی انسان شدن انسان است و آگاهی از آنچه در این صیرورت و شدن، بر او گذشته است.

به نظرم هرگز حقیقت نهایی هیچ رخداد تاریخی به تمامی گشوده نخواهد شد اما با کوشش علمی میتوان به آن نزدیک شد در واقع، مورخان بعدی از راه می رسند و با متدهای جدیدتر و با در اختیار داشتن منابع و مستندات بیشتر، دایره شناخت ما را نسبت به یک واقعه تاریخی مثلا انقلاب مشروطیت یا کودتای 28مرداد گسترده تر می کنند.آرشیوهای اسناد محرمانه باز میشوند و سوالات جدیدتری به مغز پژوهشگران جدید خطور می کند و در نتیجه شناخت شان نسبت به حادثه مربوطه، ژرف تر و ژرف تر میگردد اما هرگز و هیچگاه حقیقت به طور کامل روشن نخواهد شد و در نتیجه، تاریخنویسی و کوشش برای شناخت تاریخ گذشته هرگز تمام نخواهد داشت. خلاصه کلام اینکه ما مورخان هیچگاه بیکار نخواهیم شد!.

هر نسلی باید تاریخ کشور خود را بداند تا اشتباهات عدیده ای که پدرانشان مرتکب شده اند دوباره مرتکب نشوند. ما انسانها عمر محدود و تجارب محدودی داریم اما برعکس بقیه موجودات، میتوانیم به کمک علم تاریخ و با آگاهی از عملکردهای عظیم گذشتگان و تجارب بی نهایت ارزشمندشان،کمتر اشتباه کنیم در غیر اینصورت، بقول لاروشفوکو،هر نسلی که تاریخ گذشته خودش را نداند محکوم به تکرار آن میگردد.

شوربختانه، نسل نوجوان و جوان امروز ایرانی کمتر تاریخ و قهرمانان میهن خود را می شناسند و شناختشان مثلا از یک فوتبالیست یا خواننده یا یک ستاره هالیودی بیشتر از قهرمانان تاریخی خود مانند عباس میرزا است علل مختلفی و پیچیده ای دارد از خانواده و سیستم تربیتی گرفته تا سیستم آموزشی تا وضعیت و میزان مطالعه تا عملکرد نهادها و مسوولان فرهنگی و غیره...