اولو بابالاریمیزدان یادیگار قالان آنا دیلیمیز مدنیت عابیدسی اولماقلا یاناشی، دؤولتچیلییمیزین ده میثیل‌سیز زنگینلیینی داشیماق‌دادیر. او تایلی بو تایلی سویداشلاریمیزین دیلی بیر اولسا دا تا قدیم‌دن موختلیف لهجه‌لر مؤوجود اولوب.

آخار. آز گونئی آذربایجان‌دا مؤوجود اولان لهجه‌لر سیل‌سیله‌سین‌دن اردبیل لهجه‌سی حاقین‌دا یازی تقدیم ائدیر:۶ – اردبیل لهجه‌سی

اردبیل، خالخال، نمین، آستارا، انزلی‌دن اوزاناراق شیرین سو منطقه‌سین‌دن منجیل تورکلرینین، اورادان دا قیزیل اوزئن چایینین منجیل ایستیقامتینه دؤنه‌ن، ینی، خالخال بی‌لیگی ایله تاریم بی‌لیگی آراسین‌داکی قیسمتینین شیمالینی احاته ائد‌ن و بو آرادا حسرت داغلارینداکی ۷ مئشه کندیندن باشقا بوتون او بؤلگه‌ده آز چوخ فرقله دانیشیلان لهجه‌دیر.

شیمالی آذربایجانین جنوب بی‌لیکلرین‌ده خصوصیله یاردیملییا چوخ یاخین بیر لهجه‌دیر. شیمالی آذربایجانین باکی لهجه‌سین‌ده اردبیل لهجه‌سینین ایزلرینی گؤرمک اولار. بو یاخین‌لیغی چوخ طبیعی گؤرمک لازیمدیر چونکی، شاه ایسماییل خطاینین اردبیل-ائلسئوه‌ن لرله قوزئیه دوغرو یوروشلرین‌ده یئرلی تورکجه ایله قاریشان بو لهجه سون ایکی یوز ایلده باکینین بیر نفت شهری کیمی اینکیشافین‌دان سونرا شیمالا، خصوصیله باکییا اوز چئویره‌ن جنوب ایشچیلری ده بؤلگه‌ده اؤز تأثیرینی موختلیف ساحه‌لرده گؤستردیی کیمی دیل ساحه‌سین‌ده ده گؤسترمیش‌دیر. بو مدت‌ده باکییا گلن جنوب‌لولارین بؤیوک اکثریتی اردبیل بؤلگه‌سین‌دن‌دیر. شیمالی آذربایجانین بیر چوخ بؤلگه‌سین‌ده و باکی‌دا گؤروش سوروشدورولماسی آپاریلارسا اونلارین ۵۰%-اینده‌ن یوخاریسینین بیرینجی و یا ایکینجی و یا دؤردونجو باباسینین جنوب‌دان و اونون‌دا چوخونون اردبیل-ساراب بؤلگه‌سین‌دن اولدوغو آشیکار اولاجاقدیر. لنکران تورکلرینین بؤیوک بؤلومو اؤزل‌لیکله گئچمیش خان عائله‌لری اؤز منسوبیتلرینی ختایی ایله باغلاماقلاری دقت چکیجی‌دیر. اردبیل لهجه‌سین‌ده‌کی خصوصیتلری آشاغی‌داکی شکیل‌ده گؤسترمک مومکون‌دور.

بو لهجه‌نین ان بؤیوک خصوصیتی ایستانبول تورکجه‌سین‌ده اولان «یو» اورتالیغینا بنزه‌یه‌ن جهتین وار اولوشودور. گلیرم یئرینه ایستانبول‌دا «گلیوروم» دئدیکلری کیمی اردبیل لهجه‌سین‌ده گلئییرم شکی‌لی ایشلنیر. چوخ حاللاردا «ر» سسی آتیلسا دا خصوصیله کند آغزین‌دا سؤیلنیش قید ائتدییم فورمادادیر. بو لهجه‌نین بیر باشقا اؤزللیگی، داها دوغروسو تبریز لهجه‌سی ایله فرقی، بیرینجی شخص جمع منسوبیت فعلین دوزلتمه شکیل‌چیلرینده، سون سسین اینجه و قالینلیغیندان آسیلی اولمایاراق تبریزلی-یوخ لا دوزلدیی حال‌دا اردبیل لهجه‌سینده سس اویوشومو قایداسینا تابیی اولاراق یوک و یا ییکله دوزلیر.