مبارزات اجتماعی با تاثیرپذیری از سیاست های دولت ها نسبت به یک اجتماع شکل می گیرد.ملت ها سیاست را بهتر درک می کنند زیرا به نتیجه کار توجه دارند،ملت ها زمانی اعتراض می کنند که از حقیقت یک واقیعت درک صحیحی داشته باشند.
ملت آذربایجان نیز با درک سیاست های ضد حقوق بشری و درک کامل از نتایج سیاست های دولت معدوم شده ی پهلوی و حال حاضر جمهوری اسلامی،اعتراضات مطالبه گرایی خود را در چهار چوب قوانین و کنوانسیون های حقوق بشر مورد تایید نظام جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی این کشور ،از سالهای به آرامش رسیدن نظم ایران بعد از جنگ ایران و عراق در قالب های هویت گرایی،باز آرایی هویتی با نشر اثار ادبی،مطلابات اجرای اصل 15قانون اساسی و اعتراضات توهین های مکرر از رسانه های رسمی کشور شروع کرده است.و امروز نیز این مطالبات با گستردگی بیشتر از عنوانی به نام حرکت ملی آذربایجان طی مسیر می کند.
مبارزین و فعالان اجتماعی ،فرهنگی و سیاسی در سالهای گذشته نقش اساسی در پیشروی ایدئولوژی حرکت مطالبه گرایی ملی داشتند و امروز شاهد حضور بعضی از مبارزان و فعالان سالهای گذشته در درون حرکت ملی هستیم که جای خوشحالی است اما نقطه قابل توجه این است که در دنیایی که تحولات اجتماعی با تمام سرعت در حال انجام است چرا در حرکت ملی آذربایجان ،الالخصوص اغلب مبارزین بجا مانده از دهه های گذشته نتوانسته اند خود را با شرایط موجود حرکت ملی تطبیق و با فعالان و اندیشمندانی که خود تربیتشان کرده اند مسیر مبارزه را مدیریت کنند؟متفکرین جوان نسل جدید حرکت ملی در مقابل فعالان باتجربه دهه های گذشته قرار نگرفته اند شاید در مقابل نظریاتی قرار گرفته باشند که امروزه در چنین جو سیاسی و تحولات جاری جهانی کاربردی ندارد.دنیای امروز به نظریات و برنامه های معقول نیاز دارد.حرکت ملی آذربایجان به برنامه نیاز دارد ،به فعالیت اجتماعی ساختار شکنانه نیاز دارد نه به پشت گرمی فعالیت های دهه های گذشته که امروز آنها را یدک می کشد و از دوران گذشته خاطرات تعریف می کند و تاب تحمل نخبگان متخصص و جوان حرکت ملی را ندارد.شنیده ها حاکی از آن دارد که گفته شده است که « نباید به جوانان فرصت ظهور بدهیم چرا که ممکن است فردا نتوانیم کنترلشان کنیم!»
حرکت ملی و یا مبارزه ملی ، تفکرات ملی می طلبد.حرکت ملی آذربایجان به شخصی یا اشخاص خاصی تعلق ندارد و نخواهد داشت.تنها خدمت صادقانه است که محبوبیت و مشروعیت ایجاد می کند.حرکت ملی آذربایجان با تفکرات دیکتاتوری مبارزه می کند نه خود دیکتاتور بوجود آورد.با متخصصین همگام شوید،برنامه تدوین کنید و برنامه بخواهید که تنها از این طریق است که مردم به کلمه واحد ملت خواهد رسید.